తెలివి యొకింత లేనియెడ దృప్తుడనై కరిభంగి సర్వమున్
దెలిసితినంచు గర్వితమతిన్ విహరించితి దొల్లి, యిప్పు డు
జ్జ్వలమతులైన పండితుల సన్నిధి నించుక బోధశాలి నై
తెలియనివాడనై మెలగితిం గతమయ్యె నితాంతగర్వముల్

Friday, February 12, 2010

విశ్వేశ్వరా!

మహాశివరాత్రి సందర్భంగా విశ్వనాథవారి విశ్వేశ్వరశతకం నుండి కొన్ని పద్యాలు:

శ్రీమంజూషిక భక్తరక్షణ కళా శ్రీచుంచు వానంద వ
ల్లీ మంజు ప్రసవంబు చిద్గగన ప్రాలేయాంశువున్ మోక్ష ల
క్ష్మీ మాణిక్య వినూత్న మేఖల కటాక్షీభూత నీహారరుక్
శ్రీమంతంబయి పొల్చు వెల్గునొకడే సేవింతు విశ్వేశ్వరా!

కైలాసాచలసానువాసము వృషస్కంధాగ్ర సంస్థాయి త
త్ప్రాలేయాచల కన్యకా కుచతటీ పర్యంక నిద్రాగతం
బాలోలాగ్ర జటావనీ ఘటిత నాకౌకస్సరిత్కంబు దే
హాలంకారిత లేలిహానము వెలుంగర్చింతు విశ్వేశ్వరా!

కరితోల్పుట్టముకొంగుతో బునుక భిక్షాపాత్ర చేబూని సం
స్కరణం బించుక లేమి మై జడలు మూగన్ బొట్ట పెల్లాకటన్
సురుగున్ ముమ్మొనకర్రతో దడుముకొంచున్ లచ్చి గేహంబు ముం
దర నిల్పున్ భవదీయ భిక్షుకత కంతం బెప్డు విశ్వేశ్వరా!

ఓ సామీ! అల కొండకోయెతకు నీ యొయ్యారమో బూదిపూ
తే సర్వంబయి నీకు నాయమ సొబంగే నచ్చి కన్నారు ర
య్యా! సంతానము నేన్గుమోమొకడు వింతౌ నార్మొగాలొక్కడో
హో! సౌరాపద కాకరుండొక డదేమో కాని విశ్వేశ్వరా!

దివ్యజ్యోతివి నీకు బెల్లుబుకు భక్తిన్, జాటజూటాగ్ర చా
రువ్యాబద్ధ పవిత్ర దైవతధునీ! రుద్రాభిషేకంబొగిన్
నవ్యశ్రీగతి జేయగా నమకమైనన్ రాదుగా హూణ వా
క్కావ్యామోదము ముక్తిత్రోవెదురుచుక్కైపోయె విశ్వేశ్వరా!

ఈ సంసారము చేత నిల్లొడలు గుల్లే కాని లేదేమి మి
ధ్యా సౌఖ్యంబనిపించు దుఃఖమయ జన్మానేక మూహింపగా
సీసీ పో యనుగాని వానిపయినే చిత్తంబు లగ్నంబగున్
భాసాభాసము నీదు చిన్మయ ప్రభావజ్యోతి విశ్వేశ్వరా!

నా కే పూర్వజనుర్మహత్త్వముననో నా తండ్రి! నీ యీ పద
శ్రీ కంజాతములన్ దగుల్కొనియెబో చిత్తంబు దానన్ ననున్
జేకో బాధ్యత నీక యున్నయది తూష్ణీంభావ మేలా ప్రభూ!
నా కుయ్యింతయు నీ చెవిన్ జొఱద సంధ్యాధార! విశ్వేశ్వరా!

నేనున్ జేసిన పాపకర్మములు తండ్రీ! చెప్పగా రానివిన్
లోనన్ దల్పగనైన రానివి దయాలోకాంబుధారా ప్రవా
హానన్ క్షాళన చేసివైచెదవొ, లేదా రౌరవాగ్ని స్ఫులిం
గానీకంబుల నూరెదో రురువిషాణశ్రేణి విశ్వేశ్వరా!

ఆక్రోశించెద బాహులెత్తి ప్రభువా! ఆలింపవే! యేమి కా
మ క్రోధంబు లహో! ప్రమాణతను సంపాదించె నాయందు నీ
యక్రూరత్వము నీ వశిత్వమును నాయందింత పొందింపవే!
అక్రీతుండను దాసుడన్ శివశివా యన్నాను విశ్వేశ్వరా!

ఏనాడో శివ! దుఃఖసంసృతి మహాహీనాంబుధిన్ దాటి యెం
దో నేనొక్కడనే మహాగహనమందున్ నిల్చినీ తేజమున్
బ్రాణాయామమునందు జూచి "శివ! నిర్వాణైకమూర్తీ! నిరం
తానందైకమయస్వరూప!" యనుచున్ ధ్యానింతు విశ్వేశ్వరా!

ఆకర్ణించెద నేమియో ప్రమధ శంఖారావమో! జాట వీ
ధీకల్లోల తరంగ దేవతటినీ దీప్తారవంబో! కుభృ
చ్ఛ్రీ కన్యామణి పాదనూపుర మణిక్రేంకారమో! నన్నిదే
కైకో నీ వరుదెంతు వీ ధ్వని యదే కాబోలు విశ్వేశ్వరా!

నీవేమో కనిపించకుండినను గానీ యైన గన్పించి న
ట్లే వేలూహలుగాగ దెచ్చుకొని నీవే కాక లేడే కదా
దైవంబంచును నా కవిత్వము భవత్పాదద్వయిన్ జేర్చితిన్
రావే దీనికి నే ఫలం బొసగెదో రానిమ్ము విశ్వేశ్వరా!

నిను గ్రొంగొత్తలు తేర్చు గుంఫనల వర్ణింపంగ నూహింతు నౌ
నని యే దారినిబోయి పూర్వకవి పాదాంకంబులే తోచి లో
నన లజ్జాపరిగూఢ మానసుడనై నాలోన నేనే వినూ
తనశంకా హృదయుండనౌదు మఱి క్షంతవ్యుండ విశ్వేశ్వరా!

ఆనందైకమయస్వరూప! భవదీయైశ్వర్యమున్ ధూర్జటి
శ్రీనాథుల్ కవితాసతీ కుచతటీ శ్రీగంధ కస్తూరికా
స్థానంబున్ బొనరించి రిప్పటికి నస్మత్ స్తోత్ర పాత్రంబవై
తేనెల్ ద్రావిన నోటికిన్ జలము లందింపయ్యె విశ్వేశ్వరా!

2 comments:

  1. ఈ క్రింది సమాచారాన్ని మీతో పంచుకోవాలనిపించింది .
    మందరం - అంటే శ్రీమదాంధ్ర వాల్మీకి రామాయణము - గ్రంథకర్త కీ.శే. శ్రీ వావిలికొలను సుబ్బారావు ( వాసుదాసు ) గారు. రచనాకాలం 1900 - 1908 మధ్యకాలంలో.
    వీరు వ్రాసిన మందరం పుస్తకాల వివరాలను ఈ క్రింద పొందుపరుస్తున్నాను. చదవాలనుకొనిన వారు వాటిని తెప్పించుకోవచ్చు.

    కాండ వివరము పేజీలు వెల
    బాల కాండము ౯౯౧(992) రు.250
    అయోధ్యా కాండము-1 ౬౪౦(640) రు.225
    అయోధ్యా కాండము-2 ౬౩౬(636) రు.225
    అరణ్య కాండము ౭౦౨(702) రు.225
    కిష్కింధ కాండము ---- ------
    సుందర కాండము ౬౭౦(670) రు.250
    యుద్ధ కాండము - 1 ౬౨౪(624) రు.225
    యుద్ధ కాండము - 2 ౬౬౪(664) రు.225
    ఉత్తర కాండము ౫౮౪(584) రు.225

    పై మందరం భాగాలలో వాల్మీకి రామాయణం లోని సుమారు 24000 శ్లోకాలను అన్నే పద్యాలలో నిర్వచనంగా వ్రాసారు శ్రీ వాసుదాసుగారు.
    టీకా తాత్పర్యాలతో పాటుగా అనేకమైన ఛందోవిశేషాలనూ ఇతర విషయాలను గుఱించి కూడా వ్రాయటం జరిగింది. శ్రీమద్రామయణాన్ని పూర్తిగా చదివి ఆనందించాలనుకొనేవారికి పై పుస్తకాలు ఎంతగానో ఉపయోగపడతాయి. ప్రస్తుతం కిష్కింధా కాండ ప్రింటింగ్ లో ఉన్నదట. ఓ రెండు నెలల్లో దొరుకుతుందట. అందుచేతనే ఆ కాండ వివరాలు వ్రాయలేదు.
    ప్రాప్తి స్థానం :
    శ్రీ కోదండరామ సేవక ధర్మ సమాజము,
    అంగలకుదురు, వయా తెనాలి
    ఆంధ్ర ప్రదేశ్
    Ph. 9390097195

    మందరం పుస్తకాలలోని రామాయణాంతర్గత సొగసులను గురించి ఛందో విశేషాలగురించి వివరంగా తెలుసుకోవాలంటే ఈ క్రింది బ్లాగును దర్శించగలరు.
    http://jwalasmusings.blogspot.com

    --
    నెనర్లు,
    భవదీయుడు ,
    నరసింహా రావు మల్లిన.

    ReplyDelete