తెలివి యొకింత లేనియెడ దృప్తుడనై కరిభంగి సర్వమున్
దెలిసితినంచు గర్వితమతిన్ విహరించితి దొల్లి, యిప్పు డు
జ్జ్వలమతులైన పండితుల సన్నిధి నించుక బోధశాలి నై
తెలియనివాడనై మెలగితిం గతమయ్యె నితాంతగర్వముల్

Friday, April 13, 2012

నను మెడబట్టి గెంటితివి...


నను మెడబట్టి గెంటితివి నాటకరంగముపైకి, చేత కా
దని బతిమాలుకొన్న వినవైతివి, కన్నులు విప్పి సభ్యులన్
గనుగొనినంత కాళ్ళు వడకన్ దొడగెన్ - సరికొత్త నర్తనం
బనుకొని చప్పటుల్ జరిచిరందరు, చాల్ తెరదింపుమో ప్రభూ!

మొన్ననీ పద్యమెందుకో హఠాత్తుగా గుర్తుకువచ్చింది. ఇదో తమాషా సన్నివేశం! కవి దేవునితో మొరబెట్టుకుంటున్నాడు. పద్యం సులభంగానే అర్థమవుతోంది కదా, వివరించాల్సిన పనిలేదు. జీవితాన్నో లోకాన్నో నాటకరంగంతో పోల్చడం పాత విషయమే. ఈ పద్యంలో ఉన్న ప్రత్యేకతంతా, వద్దు మొఱ్ఱో అంటున్నా దేవుడు తనని నాటకరంగంపైకి మెడబట్టి గెంటాడనడం. ఆ తర్వాత, ఎదురుగా ఉన్న సభ్యులని చూసి యితని కాళ్ళు వణుకుతూ ఉంటే ఆ ప్రేక్షకులేమో అదేదో కొత్త నాట్యమనుకొని చప్పట్లు కొట్టడం. భలే తమాషా అయిన ఊహ కదూ. తమాషాగా కనిపించినా, చాలా లోతున్న ఊహ. మామూలుగా - లోకం నాటకరంగం, మనుషలందరూ నటులు అనే పోలికలో ఆంతర్యం ఈ జగత్తంతా మిథ్య అని, జీవితమంతా కనిపించని శక్తి మన చేత ఆడిస్తున్న నాటకమని చెప్పడం. ఇక్కడ విషయం అది కాదు! ఇక్కడ కవికి తాను నటుడిని కానని తెలుసు. నటించాలన్న కోరికా లేదు. కాని, యితరులు తనని నటుడనుకుంటున్నారు. తన ప్రతి చేష్టను ఒక అద్భుతమైన నటన అనుకుంటున్నారు. అంటే యితరులు తనకు లేని శక్తి తనపైని ఆరోపిస్తున్నారు. వారే తనకొక లేని పాత్రని సృష్టిస్తున్నారు! తనకా శక్తి లేదని, తానా పాత్రకి అర్హుణ్ణి కాదని పరిపూర్ణ జ్ఞానం కవిగారి కున్నది. అయినా ఏమీ చెయ్యలేని విపత్కర పరిస్థితి!

మనందరి జీవితాల్లోనూ అడుగడుగునా యిలాంటి సన్నివేశం ఎదురుపడుతూనే ఉంటుంది. ఒక కుఱ్ఱాడికి ఒకటి రెండు పోటీల్లో బహుమతులు వచ్చాయనుకోండి. ఇక వాడి తల్లిదండ్రులకి అతనొక ప్రతిభామూర్తిగా కనిపించడం మొదలవుతుంది. అంతకుముందుకూడా అతడు పోటీల్లో పాల్గొని బహుమతులు రాకపోయి ఉండవచ్చు. ఇప్పుడవేవీ గుర్తుకు రావు. అప్పటినుండీ ప్రతి పోటీలోనూ అతడే బహుమతి గెల్చుకోవాలని తహతహ! అలా అతనికా పాత్ర ఆపాదింపబడుతుంది. ఇదింకా కాస్త నయమే! కొందరు పిల్లలయితే, వాళ్ళు పుడుతూనే ఇంజనీరో డాక్టరో అయిపోతారు. ఇక పెరిగి పెద్దవుతూ వాళ్ళా పాత్రని నిర్వహించడానికి నానా కష్టాలూ పడాల్సిందే!

పెళ్ళవ్వగానే అబ్బాయి "బాధ్యతగల భర్త" పాత్ర, అమ్మాయి "ఆదర్శవంతమైన గృహిణి" పాత్ర, ఆఫీసులో "ప్రతిభగల ఉద్యోగి" పాత్ర, స్నేహితులకి "మంచి మిత్రుని" పాత్ర - ఇలా, ప్రేక్షకులని బట్టి ఒకే మనిషి అనేక పాత్రలను ఏకకాలంలో నిర్వహిస్తూ ఉండాల్సిందే! ఏదో ఒకటి రెండు చక్కని కవితలో, కథలో కలంనుండి జాలువారితే చాలు, ఇక అతను/ఆమె గొప్ప కవి లేదా రచయిత పాత్రని నిర్వహించాల్సిన అగత్యం ఏర్పడుతుంది! తెలిసిన వాళ్ళందరూ కనిపించినప్పుడల్లా, "అదేమిటండీ ఈ మధ్యన బొత్తిగా రాయడం మానేసారు" అంటూ ప్రశ్నలు సంధించడం మొదలుపెడతారు! లోకం కొంతమంది మీద ఆపాదించే మరొక అతి క్లిష్టమైన కష్టమైన పాత్ర "మేధావి" పాత్ర. ఒకరి మాటలో రాతలో కొన్నిటిని చూసి వాళ్ళ మీద మనకి కాస్త గురి ఏర్పడిందనుకోండి, వాళ్ళు నిజానికి ఆముదం చెట్టే అయ్యుండొచ్చు గాక - కానీ మన కళ్ళకి వాళ్ళు మహావృక్షంలా కనిపిస్తారు. వాళ్ళని సాక్షాత్తూ పుంభావసరస్వతనో సరస్వతీపుత్రులనో (మగవాళ్ళయితే! :) కీర్తిస్తాం. ఇక వాళ్ళా భారాన్ని మొయ్యడానికి అష్టకష్టాలూ పడాల్సిందే! పై పద్యంలో కవిగారిలా వాళ్ళకి తమ గురించీ, తమ శక్తి గురించీ స్పష్టమైన అవగాహన ఉంటే కాస్త ఫరవా లేదు. లేదంటే అథఃపాతాళానికి కూరుకుపోవలసిందే! సదరు "మేధావి" ఎప్పుడయినా ఏదైనా తనకు తెలియని విషయమ్మీద ఒక తెలివితక్కువ ప్రశ్న అడగడమో వ్యాఖ్య చెయ్యడమో చేసాడనుకోండి. "మీవంటి వారి దగ్గరనుండి ఇలాంటి ప్రశ్న/వ్యాఖ్య వస్తుందని నేనెప్పుడూ ఊహించలేదండీ!" అని ఆశ్చర్యపోతూ పెదవి విరిచేస్తాం! మరికొందరు ప్రేక్షకులయితే మరీ విచిత్రంగా ఉంటారు. తమకి సంబంధం లేనివాళ్ళకి సంబంధం లేని పాత్రని తామే అంటగట్టేస్తూ ఉంటారు. ఉదాహరణకి ఒకతను మరొక తెలుసున్న మనిషి దగ్గరకి వెళ్ళి, "మీకేమండీ! రత్నాల్లాంటి బిడ్డలున్నారు. వాళ్ళు మీ మాటను జవదాటరు." అన్నాడనుకోండి, అంత కన్నా విడ్డూరం ఉంటుందా! తన బిడ్డలు (బిడ్డలుగా) రత్నాల్లాంటి వారో కాదో, తన మాట వింటారో వినరో, అయితే గియితే ఆ తండ్రి చెప్పాలి. ఆ మూడో వ్యక్తికి ఎలా తెలుస్తుంది? ఆ రకంగా పాపం ఆ బిడ్డలు "రత్నాల్లాంటి" బిడ్డలుగానూ, సదరు తండ్రి అలాంటి బిడ్డల తండ్రిగానూ పాత్రధారణ చెయ్యాల్సి వస్తుంది.

ఏతావాతా తేలిందేమిటయ్యా అంటే, మనం జీవితంలో ప్రతినిత్యం ఎవిరికో ఒకరికి ఏదో ఒక పాత్రని అంటగట్టి చప్పట్లు చరుస్తూనే ఉంటాం. ఏప్పుడూ ఎవరో ఒకరి చేత ఏదో ఒక పాత్రలోకి నెట్టివేయబడుతూనే ఉంటాం. ఆ విషయాన్ని మనం గ్రహించగలుగుతామా లేదా అన్నది ముఖ్యం. గ్రహించగలిస్తే, అందంగా నటించ గలిగినన్నాళ్ళు నటించి (నటించడం కన్నా నిర్వహించడం గౌరవమైన మాట కావచ్చు, కాని నిజానికి యీ సందర్భంలో రెండూ ఒకటే!)  మరియాదగా తప్పుకో గలుస్తాం. లేదంటే అయ్యేది రసాభాసే!

ఇంతకీ యీ పద్యం ఎవరిదో చెప్పనే లేదు కదూ! ఈ పద్యం కరుణశ్రీగారి "అమర్ ఖయాం"లోది. ఒమర్ ఖయ్యాం రుబాయితుల స్ఫూర్తితో వ్రాసిన పుస్తకమిది. ఖయ్యాము రుబాయితుల అనువాదంగా కన్నా ఒక స్వతంత్ర కావ్యంగా నాకిది నచ్చుతుంది. చక్కని ధారతో, హాయిగా అర్థమయ్యే అందమైన కల్పనలతో రమ్యంగా సాగే పద్యాలు దీనిలోని ప్రత్యేకత.

తా.కా.: అంతర్జాలలోకం కూడా ఒక పెద్ద నాటకరంగమే. దీనికీ పై పద్యం అమోఘంగా వర్తిస్తుందన్న సంగతి గమనించారా?! :-)

6 comments:

  1. మీరు మేధావే, సందేహం లేదు...... దహా.

    ReplyDelete
  2. Respected Master
    namaskaram

    shutoff curtains is a word lastly used. even though the elders are encouraging me due to my child hood yet i have to learn so many things. let me go . is the true meaning of that poem. but your master wants to give a touch of Vedanta mixed with psychology in your interpretation. you got it. thanks for the variety touch note.
    with regards
    advocatemmmohan

    ReplyDelete
  3. వ్యాసకర్త గారికి,
    మీ ఈ వ్యాసం చదివినాక నాకు మీలోని గొప్ప మేధావిని ఇన్ని రోజులుగా గుర్తిన్చనందుకు చింతిస్తూ, ఇప్పటికైనా గుర్తించినందుకు సంతోషిస్తూ ఇదిగో నా అబినందన మాల...

    ReplyDelete
  4. కవిమితృలకు అభివందనములు. మీ కవిత్వము చాలా బాగుంది.

    ReplyDelete