కరుణమూర్తి

ఈ ప్రగాఢ నిగూఢ మధ్యేనిశీథి
గడియ కదలించుచున్న సవ్వడి యిదేమి?
ఇప్పు డంతఃపురమ్మునం దెవరు వీరు
మూసియున్నట్టి తలుపులు దీసినారు?


తెర తొలగ ద్రోసికొని యేగుదెంచుచున్న
ముగ్ధ మోహన కారుణ్యమూర్తి యెవరు?
అందములు చిందు పున్నమ చందమామ
కళ దరుగదేమి కాలమేఘాలలోన?

నిండు గుండెలపై వ్రాలి నిదురపోవు
ఏ హృదయదేవి పావన స్నేహమునకు
ద్రోహ మొనరించి ప్రక్కకు త్రోసిపుచ్చి
వచ్చెనో కాక - వదన వైవర్ణ్యమేమి?

నమ్మి జీవన సర్వస్వ మమ్ముకొన్న
ప్రణయమయి శాశ్వత ప్రేమ బంధములను
త్రెంపుకొని బయటపడు ప్రయత్నింపులేమొ
తడబడుచు కాళ్ళు గడపలు దాటవేమి?

ఒడలు తెలియక ప్రక్కపై బడి, యనంత
మోహన స్వప్న లోకాలలో హసించు
ముద్దుపాపాయి చిఱునవ్వు ముత్తియములు
దొరలుచున్నవి వాలు కందోయి తుదల!

గేహమే వీడలేకనో; గృహిణితోడి
స్నేహమే వీడలేకనో; శిశువుమీది
మోహమే వీడలేకనో; సాహసించి
దేహళిని దాట నింత సందేహపడును?

ప్రణయ భాగ్యేశ్వరీ బాహుపాశ మట్లు
జారిపోలేక ముందుకు సాగనీక
వెంట జీరాడుచు భుజమ్ము నంటి వచ్చు
నుత్తరీయాంచలము చక్కనొత్తడేమి?

కేలుగవ సాచి ఆర్ద్ర నేత్రాలతోడ
మెట్టుమెట్టుకు పాదాల జుట్టుకొనెడి
ప్రేయసీ కల్పనా ప్రతిబింబ శత స
హస్రముల గాంచి నిస్తబ్దుడగుచు నిలుచు!

పడియు ముందుకు, వెనుకకే ప్రాకులాడు
ప్రభువు చరణాలు స్ఫటిక సోపాన పంక్తి
గాలికెదురుగ సెలయేటి జాలులోన
పయనమగు రాజహంస దంపతుల భంగి

ఆ మహోన్నత భర్మ హర్మ్యాల దిగుట
ఏ మహోన్నత సౌధాల కెక్క జనుటొ!
ఈ వన విహారములు త్యజియించి చనుట
ఏ నవ విహారములు సృజియించుకొనుటొ!

లలిత లజ్జావతీ లాస్య లాలనములు
కనెడి కన్నులు సత్య నర్తనము కనెనొ!
శ్రీ చరణ మంజు మంజీర శింజితములు
వినెడి వీను లంతర్వాణి పిలుపు వినెనొ!

మినుకు మినుకున గుడిసెలో కునుకుచున్న
దీపమంపిన దీన సందేశమేమొ
స్వర్ణశాలలపై భ్రాంతి సడలి, జీర్ణ
పర్ణశాలల మార్గమ్ము పట్టినాడు!

ఆపుకొనలేని హృదయమ్ము నదిమిపట్టి
దూరమగుచుండె ప్రభువు సంసారమునకు
శ్రీయు, శ్రీమతియు, చిరంజీవి లేని
ఈ మహానిష్క్రమణ కర్థ మేమి కలదొ!

కాంతిలోనుండి కటిక చీకటులలోన
కలసిపోవుచునున్నాడు కరుణమూర్తి!
కటిక చీకట్లలోనుండి కాంతిలోన
పతితపావనుడై బయల్పడగ నేమొ!!

ఇవి "ఉదయశ్రీ" పుస్తకంలోని "కరుణమూర్తి" ఖండికలోనివి. ఒక్క పద్యం రాద్దామని మొదలుపెట్టి, ఒకరెండు పద్యాలు రాద్దామనుకొని, ఇలా అన్ని పద్యాలూ రాయకుండా ఉండలేకపోయాను! నా అభిమాన కవి కరుణశ్రీ, జంధ్యాల పాపయ్యశాస్త్రి గారు. నాకు పద్యమంటే అమితమైన ప్రీతి కలగడానికి కారణం అతని పద్యాలే.

అప్పటికి నేను ఘంటసాల పుష్పవిలాపం వినలేదు. మా అమ్మమ్మ పాడే "ఎలుక గుఱ్ఱము మీద నీరేడు భువనాలు పరువెత్తి వచ్చిన పందెకాడు, నల్లమామా యంచు నారాయణుని పరియాచకాలాడు మేనల్లు కుఱ్ఱ..." మొదలైన వినాయకుని మీద పద్యాలు చిన్నప్పుడు విన్నాను. తొమ్మిదో తరగతిలో "బుద్ధదేవుని పునరాహ్వానం" అన్న పాఠం ఉండేది, కరుణశ్రీ గారిది. అందులో పద్యాలు చదువుతూ ఉంటే, ఒక గొప్ప అనుభూతి! అప్పుడింట్లో ఉన్న ఉదయశ్రీ పుస్తకం చూసాను. ఇప్పటికా పుస్తకం ఎన్ని మార్లు చదివుంటానో! అతని పద్యాలు చదువుతూ ఉంటే, తియ్యని మావిడిపండు రసం జుఱ్ఱుకుంటున్నట్టే ఉంటుంది. చదవడమంటే మనసులో చదువుకోడం కాదు. నోరారా గొంతెత్తి, పక్కవాళ్ళ గురించి పట్టించుకోకుండా, మనకి వచ్చిన రాగంలో పాడుకోడం.
లోతైన కవిత్వాన్ని గురించి వెతికే వాళ్ళకి కరుణశ్రీ పద్యాలు నిరాశని కలిగించవచ్చు. కానీ, సున్నితమైన భావాలతో, భావానికి అనువైన సున్నిత పదాల ధారతో అతని పద్యాలు గుండెని తట్టక మానవని నా అనుభవం.
ఉదాహరణకి ఈ ఖండికే తీసుకోండి. భార్యనీ, కుమారునీ వదిలి పెట్టి అర్థరాత్రి ఎక్కడికో బయలుదేరిన బుద్ధుని అవస్థని ఎంత మనోహరంగా చిత్రించారు! వీటికి వివరణ అనవసరం. ఎవరికి వారు మనసారా చదువుకొని అనుభవించాల్సిందే!
స్వప్నలోకాలలో నవ్వుకుంటున్న తన ముద్దుపాపాయి చిరునవ్వు ముత్యాలు అతని కనుతుదలలో దొరలుచున్నాయిట! అతని భుజాన ఉన్న ఉత్తరీయం, తన ప్రేయసి కౌగిలిలాగా, వదలిపోకుండా, ముందుకి వెళ్ళనీయకుండా తననంటిపెట్టుకుందిట! వీటన్నిటినీ వదలి అతను ఎలా వెళ్ళగలుగుతున్నాడు! ఎక్కడో గుడిసెలో మినుకు మినుకు మంటున్న చిరుదివ్వె అతనికేదో సందేశం ఇస్తోంది. "ప్రేయసి ప్రేమలోన కనిపించెడి తీయని స్వర్గమొక్కటే ధ్యేయము కా"దని చెపుతోంది. అందుకే ఆ కరుణమూర్తి బాధని గుండెలోనే అదిమిపట్టి ఆ మహాభినిష్క్రమణం చేస్తున్నాడు.

అసలు కరుణశ్రీ అంటేనే కరుణమూర్తి. అతని పద్యంలానే అతని మాట, అతని మాటలానే అతని హృదయం అతి మెత్తన. తెలుగు పద్యం అంటే చెవికోసుకొనే ఉత్సాహవంతులు మొట్టమొదట కంఠస్థం చెయ్యాల్సిన కవి కరుణశ్రీ!